در بازی شطرنج هر یک از بازیکنان شطرنج ۱۶ قطعه شطرنج شامل ۱ مهره پادشاه، ۱ ملکه، ۲ قلعه، ۲ مهره فیل، ۲ شوالیه و ۸ مهره پیاده نظام را بر روی میز شطرنج می‌چینند. تکنیک‌ها و مواد مختلفی برای ساخت مهره‌ها و میز‌های شطرنج استفاده می‌شود که آن را منحصر به فرد می‌کند.
قطعات شطرنج از انواع وسیعی از مواد مانند پلاستیک، سنگ، شیشه، فلز، عاج، استخوان و چوب ساخته شده است.
استفاده این مواد در قطعات و میز‌های شطرنج علاوه بر کیفیت، در قیمت میز شطرنج موثر است.
چوب شیشام، جوانه گل رز و آبنوس از معروف‌ترین انواع چوب در تهیه و ساخت میز‌های شطرنج و قطعات آن به شمار می‌آیند. چوب آبنوس و جوانه گل رز از انواع لوکس چوب هستند و برای ساخت مهره‌های شطرنج به کار می‌روند. فدراسیون شطرنج (FIDE) استفاده از چوب در تهیه میز شطرنج و قطعات را توصیه می‌کند.
تکنیک مورد استفاده در ساخت مجموعه‌های شطرنج
میز شطرنج و مهره‌های آن با استفاده از دست و یا ماشین‌ها ساخته می‌شوند و استفاده از این تکنیک‌ها بسیار به موارد مورد استفاده آن بستگی دارد.
برای ساخت قطعات شطرنج فلزی و یا پلاستیکی مواد اولیه آنها را ذوب کرده و سپس در قالب‌های طرح مورد نظر می‌ریزند.
برخی از مهره‌های شطرنج و یا میز‌های شطرنج از جنس سنگ و استخوان توسط کارگران و هنرمندان ماهر طراحی و حکاکی می‌شود.
برای ساخت قطعات شطرنج دست ساز آنها را روی یک ماشین تراش می‌دهند.
هنرمندانی که بر روی قطعات شطرنج چوبی کار می‌کنند بسیار با تجربه و کار آزموده هستند. مهره شوالیه یکی از زیباترین قطعات روی میز شطرنج است و ساخت آن نیاز به دقت و مهارت بالایی دارد.
طراحی قطعات شطرنج
مدل استانتون توسط نیده توصیه و استفاده می‌شود. مهره‌ها و قطعات شطرنج استانتون یکسان و شبیه به یکدیگر به نظر می‌رسد در حالی که در طراحی تفاوت زیادی دارند.
نام‌گذاری شطرنج مدل استانتون به افتخار هوارد استانتون بود.
هوارد استانتون یک استاد شطرنج انگلیسی بود که در سال‌های ۱۸۴۳ و ۱۸۵۱ یکی از قوی‌ترین بازیکنان شطرنج بود.
او نه تنها یک بازیکن شطرنج بلکه یک سازنده شطرنج شامل قطعات و میز شطرنج و همچنین یک نویسنده بود.
در سال ۱۸۵۹ ناتانیل کوک شطرنج مدل استانتون را طراحی کرد و پس از آن جاش (jaques) حق تولید آن را بدست آورد و پس از آن بود که به یک طرح استاندارد شطرنج مبدل شد و هم اکنون در سراسر جهان از آن استفاده می‌شود.
در این مدل قالب پایه‌های مهره پهن هستند.
در بازی شطرنج مهره شوالیه اساسا دارای سر و گردن اسب مانند می‌باشد.
مهره پادشاه دارای یک تاج صلیب شکل است و مهره ملکه کمی کوچکتر از پادشاه با یک توپ گرد کوچک بر روی سرش می‌باشد.
مهره‌های رخ به سبک کنگره روی میز شطرنج به چشم می‌خورند و فیل‌ها یک تاج اسقف غربی شکل دارند. مهره‌های مهره‌های پیاده نظام کوچک‌ترین قطعات میز شطرنج با سری گرد شکل می‌باشند.
چگونه بازی شطرنج را راه‌اندازی کنیم؟
بازی شطرنج و راه‌اندازی آن قواعد و اصول خاصی دارد. هر میز شطرنج هشت ردیف و هشت ستون دارد.
این مربع‌ها معمولا در دو رنگ سیاه و سفید وجود دارند.
به طور گسترده از انواع چوب در ساخت میز شطرنج استفاده می‌شود هر چند که انواع میز شطرنج در جنس‌ها و مدل‌های مختلف یافت می‌شود.
از پلاستیک و یا مقوا برای ساخت میز شطرنج برای بازی‌های سطح پایین نیز استفاده می‌شود.
اولین قدم در شروع بازی شطرنج قرار دادن میز شطرنج و جای‌گذاری مهره‌ها بر روی آن است. با این مراحل ساده کار را آغاز کنید:
میز شطرنج خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که مطمئن شوید اولین خانه سمت راست هر بازیکن سفید است.
اگر میز شطرنج شما شامل علامت‌های جبری است اطمینان حاصل کنید که عدد یک نزدیکترین خانه به مربع سفید عدد ۸ در وضعیتی نزدیک به خانه سیاه قرار گیرد. حرف ‘a’ باید در سمت چپ خانه سفید قرار بگیرد.
در گوشه‌ترین مربعات هر دو طرف میز شطرنج مهره قلعه را قرار دهید.
مهره‌های شوالیه (اسب) را در کنار مهره‌های قلعه روی میز شطرنج جای‌گذاری کنید.
اکنون مهره‌های فیل (اسقف) را در مربعات کنار نهره‌های اسب روی میز شطرنج بگذارید سپس مهره ملکه (وزیر) را روی مربع مطابق رنگ مهره قرار دهید.
ملکه دومین قطعه مهم روی میز شطرنج پس از مهره پادشاه است.
اما همواره به یاد داشته باشید که ملکه در مربع با رنگ متناسب مهره بنشیند.
یعنی ملکه سیاه روی مربع سیاه و ملکه سفید روی مربع سفید میز شطرنج جا می‌گیرد.
حالا مهره پادشاه را در مربع کنار خانه ملکه قرار دهید.
طرف پادشاه سمت راست میز شطرنج می‌باشد.
در نهایت تمام پیاده نظام را روی مربعات ردیف جلو قرار دهید تا بتوانید اعلان جنگ کنند.
بازی شطرنج در مورد حفظ مهره پادشاه بر روی میز شطرنج می‌باشد و اصطلاح کیش و مات زمانی اعلام می‌شود که مهره پادشاه مورد تهدید واقع شود و راهی برای آن وجود نداشته باشد.
بنابراین با ارزش‌ترین مهره در زمینه بازی شطرنج مهره پادشاه می‌باشد.
طبق قانون بازی مهره پادشاه نمی‌تواند دستگیر شود، در صورت وجود خطر، مهره پادشاه با کمک مهره قلعه طی چند حرکت روی میز شطرنج یا به قلعه می‌گریزد و یا اگر نتواند حرکتی برای رهایی از تهدید انجام دهد بازی تمام می‌شود.
شروع بازی شطرنج می‌تواند با تکنیک‌های متفاوتی شکل بگیرد.
به طور معمول اولین حرکت توسط مهره‌های پیاده بر روی میز شطرنج شکل می‌گیرد که اصطلاحا به آن گشایش بازی می‌گویند.مهره‌های پیاده پایین‌ترین ارزش را روی میز شطرنج دارند و اما طی حرکاتی می‌توانند با مهره‌های با ارزش تعویض شوند که در این شرایط به اصطلاح ترفیع صورت می‌گیرد.
در نهایت نتیجه بازی شطرنج به تساوی و یا برد یکی از طرفین ختم می‌شود.
حالت تساوی دارای شرایطی می‌باشد، مثلا اینکه امکان مات کردن طرف مقابل روی میز شطرنج برای هیچ یک از بازیکنان وجود ندارد و یا زمانی که شاه در وضعیت کیش قرار ندارد.
اما انجام هیچ حرکت دیگری روی میز بازی شطرنج امکان‌پذیر نیست.
قوانین دیگری در بازی شطرنج علاوه بر حرکت مهره‌ها و شرایط برای بازیکنان وجود دارد.
مثلا در مسابقات حرفه‌ای و بازی‌های بین المللی برای بازیکنان محدودیت زمانی وجود دارد و کسی که زودتر از طرف مقابل به پایان زمان خود برسد عملا بازنده بازی محسوب می‌شود.
از دیگر نکاتی که اشاره به آن هنگام بازی شطرنج خالی از لطف نیست این است که هنگام بازی بازیکنان پس از هر حرکت مهره روی میز شطرنج، آن حرکت را روی برگه‌ای مخصوص بازی شطرنج یادداشت می‌کنند.
زیرا اگر حرکتی ۳ بار متوالی روی میز شطرنج انجام شود، داور به بازیکن اخطار می‌دهد و یا او را زنده بازی اعلام می‌کند، این مورد یکی از قوانین بازی شطرنج است.
با این حال برای خرید میز شطرنج لازم است با کارشناس فروش میز شطرنج مشورت کنید.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.